Hart- en vaatziekten blijven in Nederland en België een ernstige gezondheidszorguitdaging, die zowel de belangrijkste doodsoorzaak als de voornaamste reden voor ziekenhuisopnames vormen. Onderliggend ligt de verontrustende aandoening genaamd slagaderverkalking, die kan leiden tot potentieel fatale complicaties zoals hartinfarcten, beroertes en andere vaatproblemen. Het is echter bemoedigend om op te merken dat het aantal sterfgevallen als gevolg van deze ziekten aanzienlijk is afgenomen in vergelijking met 20-30 jaar geleden. Deze daling kan grotendeels worden toegeschreven aan preventieve maatregelen die hebben geleid tot positieve veranderingen in de levensstijl van de bevolking, met name op het gebied van rook- en voedingsgedrag. Daarnaast hebben snellere en verbeterde diagnostische methoden en behandelingen ook bijgedragen aan deze positieve trend.
Preventie en risicofactoren
Spreken over preventie houdt ook in dat we de aandacht moeten vestigen op de bekende risicofactoren die kunnen leiden tot slagaderverkalking en bijgevolg hart- en vaatziekten in de hand kunnen werken. Deze risicofactoren omvatten:
- Hoge bloeddruk (hypertensie)
- Verhoogde cholesterolwaarden
- Suikerziekte (diabetes)
- Roken
- Gebrek aan lichaamsbeweging
- Overgewicht
- Overmatig alcoholgebruik
- Ongezonde voedingsgewoonten
- Stress
Gelukkig kunnen deze risicofactoren worden aangepakt door aanpassingen in de levensstijl en, indien nodig, medicatie.
Naast deze beïnvloedbare risicofactoren zijn er ook enkele die moeilijker te beïnvloeden zijn, zoals leeftijd, geslacht en erfelijke aanleg. Het risico stijgt naarmate men ouder wordt, mannen hebben over het algemeen een hoger risico dan vrouwen, en genetische factoren kunnen ook een rol spelen.
Primaire en secundaire preventie
Binnen het domein van preventie wordt onderscheid gemaakt tussen ‘primaire preventie’ en ‘secundaire preventie’. Primaire preventie omvat maatregelen die gericht zijn op het voorkomen van hart- en vaatziekten bij gezonde personen. Een individueel risico op hart- en vaatziekten kan worden ingeschat op basis van factoren zoals geslacht, leeftijd, bloeddruk en cholesterolniveaus. Dit risico wordt meestal uitgedrukt als de kans op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten in de komende 10 jaar.
Secundaire preventie richt zich op preventieve maatregelen bij patiënten die al gediagnosticeerd zijn met hart- en vaatziekten. Deze groep patiënten wordt vaak ook behandeld met medicatie, terwijl dit bij de groep met een lager risico minder vaak voorkomt.
Preventieve maatregelen
Enkele belangrijke preventieve maatregelen die iedereen kan nemen, zijn onder andere het vermijden van roken of het volgen van een rookstopbehandeling, het aannemen van een gezond voedingspatroon, het handhaven van een gezond gewicht en het regelmatig beoefenen van lichaamsbeweging. In aanwezigheid van de genoemde risicofactoren is het raadzaam om professioneel advies in te winnen bij een huisarts of specialist, aangezien de aanbevelingen voor preventie kunnen variëren afhankelijk van de specifieke situatie.
Het aanpakken van hart- en vaatziekten begint met bewustwording van de risicofactoren en het nemen van effectieve preventieve stappen. Bovendien kun je nu zelf proactief je gezondheid bewaken door een vergoed hartonderzoek te boeken. Dit onderzoek biedt een diepgaande kijk op je hart- en vaatgezondheid en omvat een reeks belangrijke metingen en tests.
Tijdens dit uitgebreide hartonderzoek worden verschillende aspecten van je gezondheid geëvalueerd. Een elektrocardiogram (ECG) biedt inzicht in de elektrische activiteit van je hart, terwijl bloeddrukmetingen belangrijke informatie geven over je cardiovasculaire systeem. Doppleronderzoek wordt uitgevoerd om de bloedstroom te analyseren en eventuele afwijkingen op te sporen. Daarnaast helpt spirometrieonderzoek bij het beoordelen van je longfunctie en ademhaling, terwijl saturatiemeting inzicht geeft in de zuurstofverzadiging van je bloed.
